Wie schrijft, die blijft

Willem Aantjes probeerde het, een paar dagen geleden, in het tv-programma Knevel & Van de Brink. De discussie ging over de brief, de politieke hartekreet (en misschien wel het politieke testament) van Ab Klink. “Laten we het niet steeds over de procedures hebben” hield hij de andere gasten voor, “de inhoud van Klink’s brief, daar gaat het om”.

Aantjes sloeg de spijker op z’n kop. De kern van de discussie wordt gemeden als de pest. Daags na het voorlopig mislukken van de formatiepoging onder leiding van Opstelten, gaat het nog steeds alleen over procedures. Klink had die brief niet mogen schrijven, Klink had een ander moment moeten kiezen, Klink wist dit drie weken geleden ook al, Klink heeft wel drie weken met VVD en PVV zitten onderhandelen en maakt nu een draai, Klink had kunnen weten dat zijn brief zou uitlekken … etc.

Het zal allemaal wel. Ondertussen wordt de inhoud van Klink’s brief weggemoffeld. En die inhoud is niet mis te verstaan. Klink besefte - een beetje laat, maar gelukkig nog op tijd – dat hij zich niet kan vereenzelvigen met de racistische, discriminerende ideeën van Wilders en de bijtende toon waarop hij die verkondigt.

Klink heeft zich uiteindelijk gerealiseerd dat hij onderhandelde namens een christen-democratische partij. De beginselen van het CDA worden verkwanseld als je je ingeeft met types als Wilders. Drie van de 21 CDA-fractieleden realiseerden zich dat, ook al waren zij eerder akkoord gegaan met het onderzoeken van een bondgenootschap met de PVV. Ik bewonder hun politieke moed, daar doe ik niets aan af. Maar hoe zit het met die andere 18 CDA-kamerleden? Welke invulling geven zij aan die ‘C’?

Dat macht corrumpeert, is bekend. Dat politici hun beginselen, hun principes en bijna alles waar ze voor staan willen opgeven in ruil voor regeringsdeelname, is stuitend. Het is gênant om te zien. En voor het CDA zelf is de huidige stellingname een slechte wissel op de toekomst. Er is nog minder reden voor principiële christenen èn moslims om in de toekomst zelfs maar te overwegen om hun stem aan het CDA te geven. Verhagen denkt dat hij zijn partij een grote dienst bewijst door regeringsdeelname te verzekeren, zelfs nadat de helft van de CDA-kiezers zich van die partij had afgekeerd. Hij had naar zichzelf moeten luisteren. “Ons past na deze verkiezingsuitslag bescheidenheid”.

Een andere ‘losse flodder’ van Verhagen zou wel eens actueel kunnen worden. Een rechtse regering is nog niet van de baan. Zeker niet als de majesteit Rutte volgt en hem de opdracht geeft een proeve van een regeerakkoord te schrijven. Zo’n regeerakoord kan wel eens uitdraaien op dat terloops geuite rare idee van Verhagen: een VVD-PVV regering met gedoogsteun van het CDA. Door te gedogen in plaats van daadwerkelijk te regeren, maakt Verhagen een kans de rijen te sluiten. Met zo’n formule blijven de drie dissidenten misschien binnenboord.

Rutte, ten slotte, zal het nog moeilijk krijgen als hij inderdaad de opdracht krijgt om een regeerakkoord te schrijven. Een rechts kabinet en hijzelf als premier, dat is het doel waar hij recht op afstevent. Dat rechtse kabinet is alleen mogelijk mèt de PVV. Dat regeerakkoord van Rutte past dan ook op één A4-tje. Een paar woorden over 18 miljard bezuinigingen en soortgelijke trivialiteiten. En een uitgebreide paragraaf over veiligheid/immigratie/integratie. Ik kijk nu al uit naar de formulering van die paragraaf.