In navolging van vader Max en dochter Natascha van Weezel, die – eerst op de Jonetwebsite en later in dagblad Trouw – een correspondentie met elkaar voerden, zijn mijn zoon Asjer en ik een briefwisseling gestart. Onze brieven zijn te lezen in het NIW (Nieuw Israëlietisch Weekblad). Na een week plaats ik ze door in dit blog.
Lieve Asjer,
We lijken wel een rondreizend circus, zo met z’n tweeën. Jij schreef me vanuit de trein toen je terugkwam uit Brussel, ik schrijf jou nu op de boot van Harlingen naar Terschelling, waar we dit weekend de verjaardag van Hellen vieren. Die boot heb ik trouwens maar nèt gehaald. Ik kwam met een El Al-nachtvlucht terug uit Israël. Van Schiphol snel naar huis, koffertje uitpakken, tas inpakken en toen meteen in de auto gesprongen en naar Harlingen gereden.
Zoals je weet, was ik in Jeruzalem voor een seminar dat Keren Hayesod organiseerde voor medewerkers van zijn buitenlandse kantoren. Vanwege mijn activiteiten voor Israëlactie was ik ook uitgenodigd.
De meeste sessies werden gehouden in het kantoor van Keren Hayesod. In hetzelfde gebouw zitten ook de Jewish Agency en Keren Kayemeth LeIsrael (KKL), het Joods Nationaal Fonds. We kregen een rondleiding door dit National Institutions Building. In het middendeel, waar de Jewish Agency huist, is de geschiedenis tastbaar. Vanaf het balkon werd op 14 mei 1948 de onafhankelijkheidsverklaring voorgelezen, de eerste vergaderingen van de Knesset werden in het gebouw gehouden, de eerste president, Chaim Weizmann, werd er beëdigd en tot 1962 was hier het kantoor van de premier.
We kregen veel informatie over ons uitgestort maar gelukkig was er voldoende tijd ingeruimd voor het bezoeken van projecten. De ontmoetingen, met name met jongeren, hebben mij geraakt.
In Jeugddorp Kedma spraken we (de nieuwe directeur van Israëlactie en ik) met Yoav, een jongen van 16. In vloeiend Engels vertelde hij zijn verhaal. Over het huiselijk geweld in zijn kindertijd wilde hij niet veel kwijt. Na de scheiding van zijn ouders ging het steeds slechter met hem. Zijn schoolprestaties waren ver onder de maat, hij begon drugs te gebruiken. Hij realiseert zich nu goed dat hij langs het randje van de afgrond is gegaan. Ik zat bijna met ongeloof naar hem te luisteren. Tegenover ons zat een welbewuste jongen die stevig in zijn schoenen staat. Hij ontwikkelt zich als een speer. In het door Intel ingerichte ict-lab (Intel zit vlakbij Kedma en is een waardevolle samenwerkingspartner) is hij onder andere bezig met het bouwen van drones. Zijn toekomst ligt in de ict, dat staat voor Yoav vast. Later vertelt Shachar, de directeur van Kedma, ons meer over de ontwikkeling die Yoav heeft doorgemaakt. "Hij kwam hier binnen vol woede," zegt Shachar. "Die woedde leidde tot vervelende confrontaties en zelfs tot een agressieve benadering van zijn begeleiders. Door veel met hem te praten, hebben wij Yoav ervan kunnen overtuigen dat hij bezig was zijn leven te vergooien. Dat al die woede hem danig in de weg zat. Het is ons gelukt hem te laten inzien dat er maar één persoon is die hem kan helpen. En dat is Yoav zelf. Het resultaat hebben jullie gezien." Diezelfde middag kreeg ik een mailtje van Yoav. Hij wil graag een keer naar Amsterdam komen. We gaan hem uitnodigen. Als hij hier is, moet je hem zeker ontmoeten.
Beit Brodetsky, een absorptiecentrum middenin Tel Aviv, was onze volgende stop. Jonge, nieuwe immigranten - op dit moment komen de meeste uit Oekraïne en Rusland - worden hier opgevangen, vinden hier een dak boven het hoofd en volgen vijf maanden lang de oelpan. Met de opgedane Ivrietkennis zetten zij hun eerste voorzichtige stappen in de Israëlische maatschappij.
We hadden een paar korte ontmoetingen, onder andere met Oleg. Hij komt uit Donetsk. In zijn eentje wist hij via een lange omweg door diverse landen Israël te bereiken. Dat is nu twee weken geleden. Zijn hele familie is nog in Oekraïne. Hij is veilig, toekomstplannen maakt hij nog niet. Eerst maar eens Ivriet leren.
Weet je, Asjer, we hebben best wel eens kritiek op Israël, maar dit soort ontmoetingen doen mijn zionistische hart goed.
Je liefhebbende vader,
Michel
Vanwege de privacy zijn de gebruikte namen gefingeerd.
Deze brief verscheen eerder als column in het NIW (Nieuw Israëlietisch Weekblad) van 19 mei 2023.
donderdag 18 mei 2023
vrijdag 5 mei 2023
Brief van Asjer, 5 mei 2023
In navolging van vader Max en dochter Natascha van Weezel, die – eerst op de Jonetwebsite en later in dagblad Trouw – een correspondentie met elkaar voerden, zijn mijn zoon Asjer en ik een briefwisseling gestart. Onze brieven zijn te lezen in het NIW (Nieuw Israëlietisch Weekblad). Na een week plaats ik ze door in dit blog.
Lieve Pap,
Vandaag schrijf ik je vanuit de trein die zojuist uit Brussel vertrok. Daar was ik bij een internationale bijeenkomst van Emoena, het interreligieuze leiderschapsprogramma in Nederland, België en Frankrijk waar ik sinds een paar jaar aan deelneem. Bij aankomst gisteren bezocht ik eerst het Joods Museum. Dat doe ik vaker op een plek die ik bezoek, maar dit keer was er een extra aanleiding. Dit is het museum waar in 2014 een terrorist vier mensen ombracht. Juist nu ik in het kader van Emoena hier was, vond ik dat ik het moest bezoeken.
Emoena is zeven jaar geleden opgericht door de Franse rabbijn Pauline Bebe, als reactie op de aanslagen in Parijs in 2015. Die aanslagen legden een ontwikkeling bloot die al veel langer gaande was, namelijk een waarin onverdraagzaamheid in de vorm van antisemitisme, islamofobie en racisme in rap tempo toenam. Rabbijn Bebe zette een programma op waar religieuze leiders elkaar konden ontmoeten, vanuit de overtuiging dat dialoog de enige manier is om aanslagen als die bij Charlie Hebdo en in Brussel te voorkomen.
Dat klinkt misschien een beetje zoetsappig maar dat is het niet. In Brussel sprak ook Herman van Rompuy, de voormalig voorzitter van de Europese Raad. In het naoorlogse Europa besefte men dat het belangrijk was een structuur te creëren waarin de landen zo met elkaar verweven zouden raken, dat een oorlog altijd minder zou opleveren dan hij zou kosten. Door samen afspraken te maken over economie en de samenwerking daarin te zoeken, zorg je ervoor dat landen in gesprek blijven. Democratie, zei Van Rompuy, is conversatie. En het enige alternatief voor conversatie is geweld. En als we Europa als voorbeeld nemen, zien we dat dialoog werkt: het loont met elkaar in gesprek te zijn.
Vanochtend las ik een artikel over het recente rapport van de AIVD dat waarschuwt dat complotdenkers een bedreiging vormen voor de veiligheid in Nederland. Wetenschappers uitten in de krant hun zorgen over die stelling. Want maak je op deze manier het probleem niet juist groter? Er zijn twee manieren om met complotdenkers om te gaan. Je kunt ze wantrouwen en in de gaten houden, zoals de AIVD doet. Of je gaat met hen in gesprek om te beoordelen wat ze nou precies bedoelen. De vraag is niet alleen of complotdenkers een gevaar vormen voor de Nederlandse veiligheid, maar op welk moment complotdenken overgaat in geweld. Conversatie is het enige alternatief voor geweld.
Dat begrijpt ook de Israëlische president Herzog. Hij kondigde onlangs een initiatief aan om een gesprek op gang te brengen tussen Joden uit de hele wereld. Kol haäm, Stem van het volk, moet het gaan heten. Een internationale beet midrasj waarin discussie en gesprek centraal staan. Juist nu, met alle spanningen in Israël, is volgens de president zo’n gesprek van belang. Daarin praten we over onze gedeelde waarden, tegengestelde belangen en overtuigingen. Niet omdat we denken dat we het daarna eens worden. Maar omdat we weten dat het alternatief voor gesprek geweld is.
Het Hebreeuwse woord emoena wordt vaak als ‘geloof’ vertaald, maar betekent in feite ‘vertrouwen’. De ontmoetingen die tijdens het programma plaatsvinden, hoeven er niet toe te leiden dat mensen het eens worden. Dat we concluderen dat alle religies in feite hetzelfde beogen, dat ieders God uiteindelijk dezelfde God is. Dat we alle verschillen tussen mensen wegvagen. Integendeel. Het doel is vertrouwen te creëren tussen groepen in de samenleving die juist van elkaar verschillen, die tegengestelde belangen en opvattingen hebben. Wantrouwen, polarisatie en dictaturen liggen in elkaars verlengde. Terwijl gesprek en vertrouwen juist leiden tot de liberale democratieën waarin wij ons zo thuis voelen.
Als we willen dat er geen marechaussee meer voor de deuren van onze gebouwen hoeft te staan, dan is het belangrijk in actie te komen. Om het gesprek aan te gaan, de dialoog te zoeken, hoe soft dat ook moge klinken. Een deel van de oplossing ligt bij onszelf. Dus wie zich geroepen voelt: de aanmelding voor het volgende studiejaar dat in september start, is inmiddels geopend.
Asjer
Deze brief verscheen eerder als column in het NIW (Nieuw Israëlietisch Weekblad) van 5 mei 2023.
Lieve Pap,
Vandaag schrijf ik je vanuit de trein die zojuist uit Brussel vertrok. Daar was ik bij een internationale bijeenkomst van Emoena, het interreligieuze leiderschapsprogramma in Nederland, België en Frankrijk waar ik sinds een paar jaar aan deelneem. Bij aankomst gisteren bezocht ik eerst het Joods Museum. Dat doe ik vaker op een plek die ik bezoek, maar dit keer was er een extra aanleiding. Dit is het museum waar in 2014 een terrorist vier mensen ombracht. Juist nu ik in het kader van Emoena hier was, vond ik dat ik het moest bezoeken.
Emoena is zeven jaar geleden opgericht door de Franse rabbijn Pauline Bebe, als reactie op de aanslagen in Parijs in 2015. Die aanslagen legden een ontwikkeling bloot die al veel langer gaande was, namelijk een waarin onverdraagzaamheid in de vorm van antisemitisme, islamofobie en racisme in rap tempo toenam. Rabbijn Bebe zette een programma op waar religieuze leiders elkaar konden ontmoeten, vanuit de overtuiging dat dialoog de enige manier is om aanslagen als die bij Charlie Hebdo en in Brussel te voorkomen.
Dat klinkt misschien een beetje zoetsappig maar dat is het niet. In Brussel sprak ook Herman van Rompuy, de voormalig voorzitter van de Europese Raad. In het naoorlogse Europa besefte men dat het belangrijk was een structuur te creëren waarin de landen zo met elkaar verweven zouden raken, dat een oorlog altijd minder zou opleveren dan hij zou kosten. Door samen afspraken te maken over economie en de samenwerking daarin te zoeken, zorg je ervoor dat landen in gesprek blijven. Democratie, zei Van Rompuy, is conversatie. En het enige alternatief voor conversatie is geweld. En als we Europa als voorbeeld nemen, zien we dat dialoog werkt: het loont met elkaar in gesprek te zijn.
Vanochtend las ik een artikel over het recente rapport van de AIVD dat waarschuwt dat complotdenkers een bedreiging vormen voor de veiligheid in Nederland. Wetenschappers uitten in de krant hun zorgen over die stelling. Want maak je op deze manier het probleem niet juist groter? Er zijn twee manieren om met complotdenkers om te gaan. Je kunt ze wantrouwen en in de gaten houden, zoals de AIVD doet. Of je gaat met hen in gesprek om te beoordelen wat ze nou precies bedoelen. De vraag is niet alleen of complotdenkers een gevaar vormen voor de Nederlandse veiligheid, maar op welk moment complotdenken overgaat in geweld. Conversatie is het enige alternatief voor geweld.
Dat begrijpt ook de Israëlische president Herzog. Hij kondigde onlangs een initiatief aan om een gesprek op gang te brengen tussen Joden uit de hele wereld. Kol haäm, Stem van het volk, moet het gaan heten. Een internationale beet midrasj waarin discussie en gesprek centraal staan. Juist nu, met alle spanningen in Israël, is volgens de president zo’n gesprek van belang. Daarin praten we over onze gedeelde waarden, tegengestelde belangen en overtuigingen. Niet omdat we denken dat we het daarna eens worden. Maar omdat we weten dat het alternatief voor gesprek geweld is.
Het Hebreeuwse woord emoena wordt vaak als ‘geloof’ vertaald, maar betekent in feite ‘vertrouwen’. De ontmoetingen die tijdens het programma plaatsvinden, hoeven er niet toe te leiden dat mensen het eens worden. Dat we concluderen dat alle religies in feite hetzelfde beogen, dat ieders God uiteindelijk dezelfde God is. Dat we alle verschillen tussen mensen wegvagen. Integendeel. Het doel is vertrouwen te creëren tussen groepen in de samenleving die juist van elkaar verschillen, die tegengestelde belangen en opvattingen hebben. Wantrouwen, polarisatie en dictaturen liggen in elkaars verlengde. Terwijl gesprek en vertrouwen juist leiden tot de liberale democratieën waarin wij ons zo thuis voelen.
Als we willen dat er geen marechaussee meer voor de deuren van onze gebouwen hoeft te staan, dan is het belangrijk in actie te komen. Om het gesprek aan te gaan, de dialoog te zoeken, hoe soft dat ook moge klinken. Een deel van de oplossing ligt bij onszelf. Dus wie zich geroepen voelt: de aanmelding voor het volgende studiejaar dat in september start, is inmiddels geopend.
Asjer
Deze brief verscheen eerder als column in het NIW (Nieuw Israëlietisch Weekblad) van 5 mei 2023.
Abonneren op:
Posts (Atom)