In navolging van vader Max en dochter Natascha van Weezel, die – eerst op de Jonetwebsite en later in dagblad Trouw – een correspondentie met elkaar voerden, zijn mijn zoon Asjer en ik een briefwisseling gestart. Onze brieven zijn te lezen in het NIW (Nieuw Israëlietisch Weekblad). Na een week plaats ik ze door in dit blog.
Lieve Asjer,
“Als je wel eens door de ogen van een ander kijkt, zie je daarna twee keer zoveel.” Hij is niet van mezelf hoor, ik heb ‘m gepikt uit een reclamefilmpje van IDFA-sponsor Deloitte dat voorafgaand aan iedere film werd getoond.
Zoals ieder jaar heb ik mijn agenda 10 dagen lang zoveel mogelijk leeg gehouden voor IDFA. Dit jaar leek het me bovendien een goede manier om met iets anders bezig te zijn dan Israël-Hamas en de vervreemdende gebeurtenissen om ons heen. Dat was ijdele hoop. Het maakte niet veel uit wat het thema van een documentaire was, in mijn hoofd was er steeds wel een link met 7 oktober en alles dat daarna gebeurde. Dat is de realiteit, dit is wat ons momenteel bezighoudt, vanaf dat we opstaan totdat we slapengaan, het overheerst alles.
Die Deloitte-slogan is niet nieuw, ze gebruikten hem vorig jaar ook. Toen vond ik hem al ijzersterk, nu trof hij me extra. Niet dat ik hem naar Israël zou willen ‘exporteren’. Daar is het nu helaas nog te vroeg om ‘eens door de ogen van de ander te kijken’. Hopelijk lukt dat over niet al te lange tijd wel.
In Nederland ligt dat anders. Hier zou het voor veel mensen goed zijn om zich in een ander te verplaatsen, om dat in ieder geval eens te proberen. Dat is niet makkelijk, zeker niet, maar het moet kunnen. Wij, hier in Nederland, moeten voorkomen dat de afstand tussen bevolkingsgroepen verder groeit. Niet alleen tussen Joden en moslims, ook tussen Joden en de hele maatschappij om ons heen. En dan helpt het als je je in een ander kunt verplaatsen. Dat is nodig, we groeien uit elkaar.
In haar column in het NIW van 2 november schreef Ronit Palache: “Gevoelsmatig staat er vandaag wel degelijk op iedere hoek van de straat een potentiële antisemiet en moet ik de balans opmaken of het leven in Nederland nog houdbaar is voor een Jood.” Het doet haar pijn dat ze dit anno 2023 opschrijft, voegt ze eraan toe. Ik schrik van deze woorden, juist omdat ze uit Ronit’s pen komen.
Ik gebruik deze quote als voorbeeld. Ze maken duidelijk wat de uitbarsting van antisemitisme met ons, met onze gemeenschap doet. Voor velen lijkt het of de hele wereld zich tegen ons Joden keert. Mensen voelen zich niet gehoord, niet begrepen. De desinformatie in de media, de vooringenomen standpunten van journalisten: het lijkt bijna niet te stoppen. Het gevoel van machteloosheid groeit. De angst neemt hand over hand toe. En als gevolg daarvan trekken mensen zich terug. Jij hebt ongetwijfeld ook mensen gesproken die de mezoeza van hun deurpost hebben gehaald of die het naambordje, vanwege hun Joods klinkende naam, hebben verwijderd. Ik hoorde deze week zelfs dat de bekende niet-kosjere-maar-bij-Joden-populaire slager op de Buitenveldertselaan het sinds een paar weken veel minder druk heeft. Mensen durven er niet heen.
Ik heb besloten daar niet aan mee te doen. Je weet dat aan mij geen James Bond verloren is gegaan, ik ben geen gibber, geen held. Maar ik heb me voorgenomen dat ik me niet bang laat maken, ik weiger me te laten intimideren. Ik realiseer me dat dit heel stoer klinkt, maar zo bedoel ik het niet. Ik probeerde dit van de week aan je zus uit te leggen. Misschien koos ik niet de juiste woorden. “Ik weiger in 2023 onder te duiken,” zei ik, “dat moesten mijn ouders 80 jaar geleden doen, dat gaat niet weer gebeuren.” Ze vond de vergelijking mank gaan. Heeft ze gelijk? Vind jij dat ook? Overdrijf ik? Hoe dan ook, dat is zoals ik me voel.
Zoals je weet, draag ik nooit sieraden. Nu vond ik het tijd om mijn oude Magen David weer te gaan dragen. Omdat ik die nergens meer kon vinden, heeft je moeder er één voor me gekocht. De grootste die de juwelier op het winkelcentrum hier in voorraad had. En die draag ik nu. Dagelijks en duidelijk zichtbaar. Dawka, juist nu!
De mij onbekende rabbijn Moss kreeg de vraag voorgelegd of het toegestaan is je mezoeza van de deurpost te verwijderen. “Niet doen,” antwoordde hij en voegde eraan toe: “We can’t Jew down, we have to Jew up.” En zo is dat!
Je liefhebbende vader,
Michel
Deze brief verscheen eerder als column in het NIW (Nieuw Israëlietisch Weekblad) van 24 november 2023.
Goed zo Michel!
BeantwoordenVerwijderen