In navolging van vader Max en dochter Natascha van Weezel, die – eerst op de Jonetwebsite en later in dagblad Trouw – een correspondentie met elkaar voerden, zijn mijn zoon Asjer en ik een briefwisseling gestart. Onze brieven zijn te lezen in het NIW (Nieuw Israëlietisch Weekblad). Na een week plaats ik ze door in dit blog.
Lieve Pap,
Columns, interviews, analyses, nieuwsberichten: ik probeer het ook allemaal bij te houden. En dat valt nog niet mee. Er verschijnt zoveel in de weken sinds 7 november dat het me soms te veel wordt. Want het merendeel is inderdaad bagger te noemen. Marcel Möring in de Groene Amsterdammer van vorige week vormt daar een mooie uitzondering op. Heb je die al gelezen?
Aan aandacht voor de Joodse gemeenschap is momenteel geen tekort. In de Tweede Kamer viel men over elkaar heen om het voor Joden op te nemen. Motie na motie werd ingediend en aangenomen en de al eerder verwachte strategienota antisemitisme kreeg ineens een compleet andere lading en werd nog even goed onder de loep genomen. Tenminste, het is maar wat je goed noemt. Er is al veel kritiek te horen geweest op plannen als het inperken van het demonstratierecht en het intrekken van het Nederlanderschap. Er staat een hoop zinnigs in de strategie, maar dit soort maatregelen doen meer kwaad dan goed. En ik voel mij er op z’n zachtst gezegd onprettig bij dat repressieve maatregelen die bepaalde partijen al jarenlang willen instellen nu doorgevoerd kunnen worden over de rug van de Joodse gemeenschap.
Bovendien, wij weten allemaal dat antisemitisme niet gaat verdwijnen. Al schrijf je nog zo’n goede strategie. Inperken en beteugelen? Absoluut. Maar antisemitisch gedachtegoed volledig in de kiem smoren lijkt mij een utopie. De Joodse gemeenschap zou zich wat mij betreft dan ook beter wat minder op repressie moeten richten – dat doen anderen al genoeg – en meer op het versterken van het Joodse leven. Ervoor zorgen dat mensen een veilig Joodse omgeving hebben waar ze gewoon Joods kunnen zijn, en Joods kunnen doen.
En toen ik zag dat de strategie bestrijding antisemitisme ook een ambitie ‘Kennismaken en vieren van Joods leven in Nederland’ bevat, meende ik even dat het kabinet dat met mij eens is. Maar paradoxaal genoeg vind je onder de ambitie ‘vieren van Joods leven’ eigenlijk niets dat met levende Joden te maken heeft. Het kabinet vindt het belangrijk dat historische synagogen waar geen Joden meer komen meer geld krijgen voor onderhoud of dat bedrijven waar geen Joden werken meer rekening houden met mensen die koosjer willen eten. Wat dat met Joods leven te maken heeft, is mij een raadsel.
Maar misschien moeten we de schuld voor een gebrek aan visie op Joods leven niet bij de politiek leggen. Want hoe kunnen we van politici verwachten dat ze daar een goed beeld bij hebben wanneer ons eigen Joodse leiderschap alleen lijkt te reageren op weer het volgende incident, onderweg is om het volgende brandje te blussen? Om de volgende vermeende antisemiet de mond te snoeren of beleidsmakers het belang van holocausteducatie in te prenten. Ik mis Joods leiderschap met visie.
Afgelopen week waren we samen op de studiedag van Pardes ter herinnering aan Leo Mock, dat in het teken stond van magie in het jodendom. Het onderwerp dromen passeerde de revue. Volgens mij vond jij het enigszins bespottelijk dat een aantal van de aanwezigen vonden dat dromen grote betekenis kunnen hebben, misschien zelfs wel profetisch zouden kunnen zijn. Voor jou is dat niet rationeel genoeg en daar kan ik mij iets bij voorstellen.
Maar eerlijk gezegd zou ik willen dat er in Joods Nederland wat meer serieus gedroomd zou worden. De realiteit laat namelijk flink wat te wensen over en we hebben dringend behoefte aan een blik op een andere toekomst.
Liefs,
Asjer
Deze brief verscheen eerder als column in het NIW (Nieuw Israëlietisch Weekblad) van 6 december 2024.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten